Papier

Dlaczego właśnie papier? Spróbuję odpowiedzieć na to pytanie. Ten rodzaj materii fascynuje mnie od dawna. Dlaczego? Bo jest ogólnodostępny, tani, a to też ważne; ma ciekawą strukturę a do tego można zrobić z niego prawie wszystko. Małe dziecko potrafi go rozerwać na kawałki, ale po drobnej obróbce może być twardy jak beton. Można go gnieść, wyciskać wzory, malować wszelkimi dostępnymi barwnikami i zdobić większością znanych technik plastycznych. Może być gładki, cienki, szorstki, gruby; jaki chcemy. Może wchłonąć wszystko czym zostanie potraktowany lub nie przepuszczać ani wilgoci ani temperatury. Krótko mówiąc jego możliwości są nieograniczone.
Papier z łaciny "papyrus"; produkt w postaci najczęściej cienkich i gładkich arkuszy lub wstęg, otrzymywany w wyniku spilśnienia i sklejenia włókien pochodzenia roślinnego (z dodatkiem szmat i makulatury) używany przeważnie do pisania, drukowania lub pakowania.
Produkt ten powstaje poprzez spilśnienie masy włóknistej pochodzenia organicznego, o gramaturze od 28 do 315g/m². Podstawowym surowcem są rośliny lub ich części zawierające duże ilości celulozy, chemicelulozy czy ligniny. Metoda pozyskiwania podstawowego produktu czyli tak zwanej pulpy papierowej polega na mechanicznym i termicznym rozdrobnieniu surowców zawierających budulec, a następnie połączeniu włókien celulozy w kartkę, najczęściej poprzez ich odciśnięcie.
Papiery można podzielić na rodzaje biorąc pod uwagę: format, rodzaje surowca, gramaturę. Papiery różnią się między sobą. Są grube i cienkie, gładkie, szorstkie, gufrowane, pokryte woskiem albo klejami, barwione lub bielone.

RODZAJE PAPIERU

Przyjęło się dzielić papier na rodzaje biorąc pod uwagę gramaturę, czyli gęstość. Stosowany przelicznik to masa 1 metra kwadratowego wyrażona w gramach (g/m2). Pośrednio przekłada się to na grubość papieru (+/- 20%), i tak np.: papier o gramaturze 100g/m2 ma grubość około 0,1 mm. Możemy wyróżnić taki podział:
- gramatura od 28 do 65 - bibułka
- gramatura od 65 do 80 - bibuła
- gramatura od 80 do 160 - papier właściwy
- gramatura od 160 do 250 - karton
- gramatura od 250 do 315 - tektura

KLASA PAPIERU

Ten podział pozwala rozróżnić różne struktury papieru, czyli: chłonność, fakturę (rowki, wgniecenia, chropowatość, gładkość), trwałość. Tych klas jest wiele rodzin i różnie można papiery klasyfikować, więc wymieńmy kilka znanych grup papierów:
- bristol - nazwa nawiązuje do miasta Brystolu, gdzie sięgają początki jego produkcji; posiada gramaturę zarówno papieru właściwego, kartonu jak i tektury (od 150 do 300 g/m 2); cecha charakterystyczna to format 571,5×723,9 mm oraz obróbka chlorem, co daje charakterystyczną chropowatą i prawie nieścieralną powierzchnię
- papier czerpany - ręcznie produkowany papier zwany czerpanym od sposobu jego powstawania; metoda ta polega na odciśnięciu nadmiaru wody z pulpy papierowej powstałej z ścieru drzewnego, lnu lub tarcicy sosnowej za pomocą sitka i prasy; sitkiem zaczerpuje się ową pulpę i stąd nazwa; gramatura mieści się pomiędzy bibułami i papierem właściwym, a charakterystyczna cecha to duża zawartość wody przy braku sodu i chloru, co daje efekt miękkości i wyrazistej faktury; papiery czerpane cechuje największa w śród papierów absorpcja.
- papier kredowy - papier właściwy, powlekany w końcowej fazie produkcji cienką warstwą mieszaniny białego pigmentu mineralnego (zazwyczaj siarczanu barowego i glinki czyli kaolinu) oraz kleju; charakteryzuje się obniżoną wsiąkliwością
- papier syntetyczny - papier o gramaturze od 50 do 150 g/m 2, gdzie celulozę zastąpiono długimi łańcuchami polimerowymi; może odznaczać się odpornością na temperaturę, przecieranie, światło; jego powierzchnia pokryta jest tak zwanymi sensybilizatorami, to jest emulsją termo odporną i tu można wymienić paragony do kas lub papier do wypieków lub, tak jak papier fotograficzny, powleczony jest w końcowej fazie produkcji warstwą nośników fotonowych, światło czułych (najczęściej związkami soli srebra)
- preszpan - rodzaj wielowarstwowej, mocno prasowanej tektury, w której surowcem jest papier o grubości od 0,1 mm do 50 mm, powierzchnia preszpanu jest gładka, trudno nasiąkliwa, posiada dużą wytrzymałość mechaniczną na ścieranie i zginanie, do produkcji preszpanu używa się szlachetnych surowców włóknistych w postaci półmasy bawełnianej, twardej masy celulozowej i makulatury; w związku z prawie całkowitym brakiem wchłanialności używany jest między innymi do izolacji przewodów elektrycznych
- papier japoński - zwany też bibułą japońską ze względu na gramaturę w zakresie bibuł; mimo że jest bardzo cienki wykazuje ogromną wytrzymałość na rozdarcie; produkcja tego papieru to ręczne czerpanie, z tym że tu pulpę przepłukuje się kilka razy przez to samo sito, daje to efekt mocniejszego połączenia się włókien; różnica polegała też na używaniu do produkcji specjalnych roślin (rodzina morwowatych, drzewo kozo, krzew mitsumata i gampi); papier ten ze względy na swoją wytrzymałość był szeroko wykorzystywany między innymi do: wyrobu parawanów przesuwanych, elementów terakotowych zbroi, strojów, parasolek, a nawet do oklejania skrzydeł samolotów.

FORMATY PAPIERU

Format to wielkość w jakiej papier dostępny jest na rynku. Przy produkcji bowiem powstają długie zwoje, które tnie się później na mniejsze kawałki tak zwane arkusze. Oto nazwy i wymiary arkuszy:

formaty podstawowe:

- 4 A0 - 1682×2378 mm
- 2 A0 - 1189×1682 mm
- A0 - 841×1189 mm
- A1 - 594×841 mm
- A2 - 420×594 mm
- A3 - 297×420 mm
- A4 - 210×297 mm
- A5 - 148×210 mm
- A6 - 105×148 mm
- A7 - 74×105 mm


arkusze pomocnicze:

- B0 - 1000×1414 mm
- B1 - 707×1000 mm
- B2 - 500×707 mm
- B3 - 353×500 mm
- B4 - 250×353 mm
- B5 - 176×250 mm
- B6 - 125×176 mm
- C7/6 - 81×162 mm
- DL - 99×210 mm

W niektórych krajach obowiązują jeszcze inne podziały miar papieru.