Technika



Wszyscy wiemy, że papier znali już Chińczycy 3000 lat temu. Był on prawie identyczny z tym jaki jest używany obecnie. Tamtejsza technologia do dziś jest tajemnicą. Pierwszym wynalazcą papieru, którego znamy z nazwiska był Tsai Lun około roku 107 n.e. - chiński urzędnik dworski. Zaczął obrabiać rośliny z materiałami, w tym przypadku z jedwabiem pochodzenia zwierzęcego. Jego metoda stosowana jest w Chinach do dnia dzisiejszego.
Do Europy papier przywędrował z krajów Arabskich pod koniec XI wieku. Najpopularniejsze ośrodki wówczas to Samarkanda i Damaszek. Produkowano papier z włóknistych roślin (len, konopie, pokrzywy), które mielono i gotowano.







Pierwsze papiernie powstały w Hiszpanii w 1154 roku. Do Polski sposób produkcji papieru z roślin przywieźli w połowie XIII wieku ... Krzyżacy. Szybko powstały i u nas papiernie. Te największe i najsławniejsze zlokalizowano wzdłuż rzeki Prądnik w niedalekim sąsiedztwie ówczesnej stolicy Polski - Krakowa. Z aktu lokacji miasta z roku 1257 wynika, że jednym z przywilejów dla mieszczan było korzystanie z trzech papierni miejskich posadowionych na dzisiejszych terenach Białego Prądnika. W XVI wieku następuje wielki rozwój papiernictwa w związku z wynalezieniem przez niemieckiego złotnika Johannesa Gutenberga czcionki drukarskiej i udoskonalenie jej w roku 1450. 
Pierwsze drukarnie w Polsce powstają w Krakowie w roku 1473  i należą do niemieckich patrycjuszy: Kaspara Straubego, Jana Hallera i Schwajpolta Fiola  oraz do polaka Jana Turzona. Pierwszym drukiem na ziemiach polskich był papierowy kalendarz z przepisami kulinarnymi na rok 1474. W 1513 roku w drukarni Fiedora Unglera  zostaje wydrukowana pierwsza książka w rodzimym, polskim języku. Jest to modlitewnik "Raj duszny"  Biernata z Lublina. 






W XVI wieku zaczynają pojawiać się tak zwane "gazety ulotne" drukowane na jednej kartce wiadomości najczęściej tylko z okazji wielkich wydarzeń. Przywilej rozwożenia ich z drukarni do innych miast przypada ... garncarzom. Pierwszym periodykiem, wydawanym pięć dni w tygodniu, jest założony w styczniu 1661 roku "Merkuriusz Polski". Drukowany w Krakowie, z inicjatywy i z finansowym wsparciem samego króla Jana Kazimierza i jego żony Marii Ludwiki Gonzagi, jest merkuriusz pierwszą polską prasą codzienną. Pieczę nad wydawaniem gazety powierzono nadwornemu marszałkowi koronnemu Łukaszowi Opalińskiemu.
W wyniku panujących w miastach epidemii dżumy i cholery jednym z pomysłów na odzyskanie po zarażonych ludziach ciuchów i ubrań było ich gotowanie. Ciuchów nie odzyskano, ponieważ w gotowaniu len się rozlatywał. Zamiast recyklingu zaczęto z zużytych szmat i ubrań produkować papier gorszej jakości. Na początku wieku XVIII ten gorszy papier wykorzystują drukarnie do drukowania pierwszych gazet. Przeczytane pisma wracają do kotła. Powstaje wtedy zawód zwany szmaciarze; byli to ludzie chodzący od domu do domu i zbierający stare gazety oraz ubrania po zarażonych. Czekali nie raz całymi dniami pod domem, aż chory umrze aby pozyskać ciuchy. Nie cieszyli się oni miłością i szacunkiem rodziny konającego i innych mieszkańców miast stąd też obraźliwe powiedzenie do kogoś "Ty szmaciarzu", które przetrwało do dnia dzisiejszego.




W XVII i XVIII wieku działają w całej Europie manufaktury produkujące papier. Potentatem jest w tym czasie Francja. To tu powstaje kolejny ważny wynalazek: niekończące się sito; dziecko Nicolasa - Lui Roberta. Sito ma formę metalowej siatki nawiniętej na walec. Od tego momentu jest możliwość produkowania długich rolek papieru a nie pojedynczych kartek. W Anglii w roku 1808 machina Roberta zostaje zmodyfikowana: nie jest już napędzana siłą ludzkich mięśni tylko parą.Papier produkowano nie tylko w Europie. W Ameryce Środkowej plemiona Majów znają metodę produkcji papieru z liści figowca.




niekończące się sito Nicolasa - Lui Roberta


W związku z powstaniem zakładów chemicznych od XIX wieku lniano - makulaturowy papier obrabia się chlorem, sodem; dodaje klejów i innych substancji wybielających lub barwiących. Papier produkowany jest z drewna: ścier drzewny, tarcica sosnowa itp. Obecnie do produkcji papieru używa się chemicznie wyprodukowanej czystej celulozy; traktuje się papier ługiem, chlorem, wybielaczami; dodaje komponentów.



Brak komentarzy :

Prześlij komentarz